Diagnosis và Prognosis

Bài viết mình viết cho Cocomed.

Chắc hẳn ai học Y cũng đều biết từ “diagnosis” có nghĩa là chẩn đoán, nhưng hôm nay mình muốn bẻ gốc từ và liên hệ với một từ cũng phổ biến không kém, “prognosis”.

Trước tiên, các hai đều có chung gốc “-gnosis” nghĩa là ‘knowledge’, biết.

• Gốc “dia-” có nghĩa là ‘through, cross’, đi qua. Cho dù nghĩa của ‘diagnosis’ đã thay đổi nhiều trong Y học hiện đại, nhưng có thể hiểu nôm na ‘diagnosis’ là hiểu thông, phân biệt và tách biệt được các sự việc.

• Gốc ‘pro-’ nghĩa là ‘before’, trước. Như vậy ‘prognosis’ là biết trước điều gì đó, và trong Y khoa có nghĩa là tiên lượng.

Ngay những ngày đầu học Y, chúng ta thường dùng hai từ này ngay cả khi không biết nghĩa các gốc tạo nên chúng. Do đó mới thấy sức mạnh của việc tiếp xúc và tăng phản xạ trong học ngôn ngữ.