Hear and listen

Bài viết trên Instagram justbe.quiet

Vừa rồi có một bạn yêu cầu viết về kĩ năng nghe, bạn đó chia sẻ là tập nghe CNN mà không nắm được gì. Và vì trang hẻo lánh này ngàn năm mới có 1 bình luận nên yêu cầu gì thì được đáp ứng ngay.

Tui nhớ lần đầu hăm hở coi livestream dạy X-quang của một tổ chức khá lớn. Nhưng rồi tui cũng ngụp lặn giữa đống từ mô tả sang thương chen ngang vào, dù tui có thể nghe được đến 90%, bao gồm đống từ chuyên ngành như bệnh học. Một ví dụ khác là các thầy cô lớn, dù nền tảng tiếng Anh không tốt bằng bọn trẻ, nhưng vào hội nghị nghe hiểu răm rắp vì họ đã có kiến thức ở tiếng Việt rồi, khả năng tượng hình sẽ giúp các thầy bắt được ngay câu tiếng Anh tác giả muốn nói.

Như vậy, phát âm và từ vựng chỉ là bước đầu của phát triển kĩ năng nghe. Khả năng nghe song hành với vốn hiểu biết. Có nhiều người dạy các tips “bắt từ” để chọn đáp án và điều này dẫn lối người học đi sai bản chất ngôn ngữ. Ngôn ngữ là phương tiện truyền tải thông tin, việc bạn chú trọng “bắt chữ” giống như một chiếc xe chở hàng tới chất đống hàng vào kho, không biết hàng gì, thừa thải và hỗn tạp.

Vậy nên lời khuyên của mình cho bạn comment là hãy đọc chủ đề đó trước khi nghe. Đọc cho phép bạn có thời gian hiểu vấn đề và học từ lạ trước khi bước vào bài nghe. Đây là sự khác biệt của nghe và bắt từ. Nếu khi nghe xong, trong giây lát, bạn không thể lặp lại y đúc bài nói mà chỉ có thể diễn đạt lại theo ý mình thì bạn đã trở thành một người nghe đúng chất. Đó cũng là lý do các bài thi luôn đánh giá dựa vào khả năng paraphrase (diễn đạt lại câu với cách khác) chứ không phải sự chính xác của lỗ tai; và cách tốt nhất để nâng điểm thi nghe là học những kiến thức chủ đề sẽ gặp trong bài thi, không phải các tips hên xui may rủi.

Tui sẽ kết bài bằng câu trên hình - là tên bài báo của chuyên gia tâm lý học Jerker Rönnberg. Bài báo rất hay và đi sâu nhiều vấn đề hơn những thứ cà tàng tui viết ở trên.

Bye nhe, học bài cuối tuần thi roài.

Link bài báo: https://www.psychologicalscience.org/observer/hearing-with-your-ears-listening-with-your-brain